Licha ya kuonekana kupingana na mawazo ya kidunia, kanuni za Biblia za Uadventista wa Sabato zinaweza kusaidia sana kufikia na kuungana na watu wa kidunia waliozama katika utamaduni wa matumizi, anasema mchungaji na kiongozi wa Kiadventista Brendan Pratt. Pratt, ambaye aliteuliwa mapema mwaka wa 2024 kama mkurugenzi wa Kituo cha Misheni ya Kidunia kwa Ajili ya Misheni ya Kidunia na Baada ya Ukristo katika Konferensi Kuu ya Kanisa la Waadventista, aliendesha warsha wakati wa Baraza la Wachungaji wa Ulaya (EPC) huko Belgrade, Serbia, mnamo Agosti 28.

Katika uwasilishaji wake, Pratt alielezea sifa kuu za utamaduni wa sasa wa ulaji na kisha akapendekeza njia za kupinga utamaduni huo kwa kuzingatia jamii inayotegemea kanuni za Biblia.

Kanisa kama Bidhaa

Akigusia kuhusu uzoefu wake wa awali wa uchungaji, Pratt alieleza jinsi yeye na timu yake walivyokuwa wazuri katika kuwasilisha Uadventisti kama bidhaa. Ilikuwa jambo lililosaidia kukuza idadi ya waumini katika kanisa lake, lakini baadaye, wengi wa washiriki hawakubaki. Kwa nini? “Kwa sababu walitoweka wakitafuta bidhaa mpya,” Pratt alitafakari. “Kama ningeweza kurudi nyuma sasa, ningeweka juhudi nyingi zaidi katika jinsi ya kuwakuza watu zaidi ya ushiriki wa awali… Hatukuwahi kuwakuza watu zaidi ya ununuzi. Tuliruhusu tu wawe watumiaji, na kuna kitu ambacho hakiko sawa na hilo.”

Pratt alitafakari jinsi uzoefu wake ulivyomfanya ajiulize iwapo washiriki wa kanisa wanaathiriwa zaidi na utamaduni wa matumizi kuliko ufuasi, jambo lililompelekea kuchunguza jinsi ya kupinga utamaduni wa matumizi kwa kutumia kanuni za kibiblia.

Nguvu ya Umatumizi

Kwa kuzingatia mawazo ya mwanasaikolojia wa Kimarekani Tim Kasser, Pratt alieleza kwamba “katika utamaduni wa matumizi, lengo ni furaha… Na katika jamii yenye mlengo wa umatumizi, washiriki wa kanisa wanakumbana kila mara na ujumbe kwamba vitu vitawafanya wawe na furaha.” Aliongeza kusema kwamba katika siku ya kawaida, watu wanakumbana kila mara na vikumbusho vya namna ya kuhisi huzuni, vilivyoambatana na mapendekezo ya bidhaa au vitendo vinavyoahidi kuleta furaha.

“Muda ni sawa na pesa, na pesa ni sawa na vitu, na vitu ni sawa na furaha. Hiyo ndiyo tamaduni ya matumizi tunamoishi,” Pratt alihitimisha, akimnukuu Kasser.

Wachungaji mara nyingi hukutana na tatizo hili wakati watu waliopendekezwa kwa nafasi ya kanisa wanakubali kusaidia lakini wanakataa kutajwa rasmi, kwa sababu “hawataki kufungwa.” “Katika utamaduni wa matumizi, watu wanathamini chaguo zisizo na kikomo,” Pratt alieleza.

Mtazamo huu pia unahusu ndoa, ambayo inahitaji muda — na muda unalingana na pesa. “Umatumizi ni tu mwendelezo wa ubinafsi, na ubinafsi umekuwa tatizo tangu Bustani la Edeni. Lakini umatumizi ni ubinafsi ulioasisiwa,” Pratt alisema. “Inaonyesha kiambatisho kwa kile ambacho bado sijamiliki,” alisema.

Pratt alieleza kuwa utumiaji huingia na kubadilisha mifumo iliyopo. Ushawishi huu ndio sababu watu wengi huchagua kwa hiari kufuata baadhi ya mambo ya Ukristo (au Uadventista), yale yanayowavutia kama bidhaa, na kuacha mengine pembeni.

Kama Kutazama Filamu?

Pratt alisisitiza kwamba utamaduni wa matumizi kimsingi unahusu ubinafsi, kulenga masoko maalum, na kutimiza mahitaji binafsi. Akirejelea mwanafalsafa na mwanasosholojia wa Kipolandi, marehemu Zygmunt Bauman, Pratt alieleza kuwa utamaduni wa matumizi umeunda jamii kupendelea chaguo zisizo na kikomo, kutosheka haraka, na utambulisho unaobadilika, ambapo watu wanakataa kufafanuliwa kwa umri au jinsia. Ni utamaduni unaopendelea maelezo mafupi badala ya mijadala ya kina.

Katika muktadha huu, ibada ya kanisa inaweza kuwa tukio lililorekebishwa. "[Washiriki] wanaweza kuanza kujiuliza, 'Ibada hii inachangiaje furaha yangu?'" Akimnukuu mwandishi Mark Sayers, Pratt alitoa mfano wa washiriki ambao wanaguswa na kububujikwa na machozi wakati wa ibada asubuhi, lakini baadaye jioni wanajihusisha na vitendo vinavyopingana na hisia hizo walizopata. "Kwa nini hivyo?" aliuliza. "Kwa sababu watu wengi huweka uzoefu wao wa kanisa katika kundi moja na sinema ... Tunaguswa nayo, lakini mara tu inapomalizika, tunarudi kwenye maisha halisi," alieleza.

Kukabiliana na Umatumizi

Kuhusiana na hili, changamoto kwa kanisa ni, kwa kiasi fulani, “kujiwasilisha kama kitu kinachoweza ‘kutumika,’” alisema Pratt. “Vinginevyo, hakuna mtu anayeshiriki. Wakati huo huo, kanisa linapaswa kutafuta njia za kukuza watu zaidi ya utamaduni wa matumizi … Je, inaonekanaje kuja na njia iliyorekebishwa bila kupoteza kiini cha kuwaondoa watu kwenye utamaduni wa matumizi?” aliuliza.

Kinyume cha utamaduni wa matumizi, Pratt alibainisha, si kuwa dhidi ya matumizi, bali ni jumuiya. Alisema, “Utamaduni wa matumizi unajaribu kurekebisha jumuiya, ukitengeneza chapa zinazoleta udanganyifu wa jumuiya, lakini jumuiya ya kweli inapingana na utamaduni wa matumizi.”

Kupambana na Umatumizi

“Je, vipi kama kungekuwa na kikundi cha watu ambao wana viungo vya kuunda jamii ya kupinga utamaduni, moja inayosaidia watu kukua zaidi ya umatumizi?” Pratt aliuliza. Alipendekeza kuwa jamii kama hiyo inapaswa kuwa na mizizi katika kanuni za Biblia.

"Chukua Sabato," Pratt aliendelea. "Siku ya Sabato, wakati haulingani na pesa, ambayo inapinga uchoyo wa watumiaji. Sabato inakwenda kinyume na utamaduni wa kujitosheleza papo hapo, dhidi ya utamaduni wa uzalishaji usioisha,” alisema. Akimnukuu Walter Brueggemann, Pratt alisisitiza kwamba Sabato inakuza jumuiya ya uhusiano: "Sabato ni kinyume cha umatumizi." Alionyesha kwamba si tu kuhusu kuwaambia watu, ‘Shika Sabato kwa sababu uchunguzi unaonyesha kwamba kupumzika siku moja kwa juma kutakufanya uwe na matokeo zaidi.’” Badala yake, alibishana, “Sabato inahusu kuwa mwanadamu kamili. Siku ya Sabato, tunajitenga na ulimwengu ili kujihusisha katika jambo la ndani zaidi.”

Pratt pia alitaja uumbaji: “Waandishi wengi ambao hata si Wakristo husema kwamba kadiri unavyojihusisha zaidi na uumbaji, ndivyo unavyosukumwa kidogo na matuizi.” Sababu? Huchukui uumbaji kama bidhaa tu, alielezea.

Na kuhusu mzunguko wa maisha? Pratt alionyesha jinsi unavyowalazimisha watu wote kukabiliana na kifo. "Kifo kinapinga utamaduni wa matumizi," alisema. Kifo ni kiwakilisho cha "kile tulichojitolea maisha yetu kwa ajili yake. Kifo kinapunguza maisha ... na kuondoa mvuto wa uso wa utamaduni wa matumizi." Alipendekeza kwamba kinga dhidi ya hili ni kukuza uhusiano wa vizazi.

“Watoto wanapoona na kuingiliana na watu wazee, wanakuwa na mwelekeo mdogo kuelekea mawazo yanayoendeshwa na matumizi,” alishiriki. “Hivyo, wangeweza kupata wapi jumuiya ambapo vijana na wazee wanaweza kuwa pamoja?” Pratt aliuliza, kabla ya kujibu swali lake mwenyewe: “Katika kanisa. Kanisa ndiyo mahali ambapo tunaweza kuleta vipande vyote pamoja.”

Njia Bora ya Kufanya Mambo

Kwa muhtasari, Pratt alisisitiza kwamba “jumuiya ya kiroho ni kinyume cha umatumizi kwa sababu umatumizi ni mtazamo wa kiroho na unaweza tu kushughulikiwa na mtazamo mwingine wa kiroho.” Alifafanua, “Umatumizi unakupa mtazamo wa maisha bora. Changamoto ni kuunda mtazamo bora. Basi, inaonekanaje kuunda picha ya maisha bora kwa watu?”

Kisha Pratt aliunganisha wazo hili na msisitizo wa Waadventista kuhusu Ujumbe wa Malaika Watatu: “Je, kuna kikundi cha watu wanaosema kuna malaika wa kwanza anayewaita watu kumwabudu Muumba? Je, kuna watu wanaosema, ‘Kuna mfumo bora. Kuna mfumo bora wa maadili usiojikita katika ubinafsi wa Babeli’? Je, kuna kikundi cha watu kinachowaita wengine kutoka katika mfumo huo, wakisema, ‘Kuna njia bora ya kufanya mambo. Kuna njia bora ya kuwa binadamu’?”

Pratt alihitimisha kwa kunukuu mtume Paulo katika Warumi, ambapo Paulo aliwahimiza Wakristo “kutoifuatisha namana ya dunia hii.” “Katika Warumi 12,” Pratt alieleza, “Paulo anaelezea maisha kama yakiwa kuhusu kuabudu [mistari 1-3], kuhudumu [mistari 3-8], kuungana [mistari 9-10], kukua [mistari 11-12], na kushiriki [mistari 14-21].”

Maono haya yanaweza kuwa uhalisia ndani ya jamii ya kanisa. Na hilo, Pratt alisisitiza, ni kinyume cha umatumizi. “Jamii yenye mahusiano ndiyo jibu,” alihitimisha.

Makala asili ilichapishwa kwenye tovuti ya Divisheni ya Trans-Ulaya.