Steve Lawrence, mwenye umri wa miaka 45, hakuwahi kufikiria kuwa uamuzi wa ghafla wakati wa likizo huko Montego Bay ungebadili mwelekeo wa maisha yake. Kile kilichoanza kama mapumziko ya kifamilia ya kupumzika kiligeuka kuwa wakati muhimu alipoamua, bila kutarajia, kufanyiwa kipimo cha PSA cha saratani ya tezi dume – ugonjwa ambao ulikuwa umempa wasiwasi kwa muda mrefu kutokana na historia ya familia yake. Matokeo yalithibitisha hofu yake kuu: alikuwa na saratani ya tezi dume katika hatua za awali.

Kurudi nyumbani nchini Kanada hakukuleta faraja yoyote. Mfumo wa huduma za afya bado ulikuwa ukijikokota kutokana na athari za janga la corona, na licha ya jitihada zake za kutafuta madaktari bingwa wa juu nchini Kanada na Marekani, Lawrence alikumbana na foleni ndefu na chaguzi chache za matibabu.

Tumaini lilikuja kupitia mazungumzo yasiyotarajiwa kati ya mke wake na daktari aliyefunzwa Uingereza, Dkt. Roy McGregor, ambaye ni mtaalamu wa upasuaji wa njia zisizo na uvamizi mkubwa. “Katika wakati huo, kila kitu kilibadilika,” anakumbuka Lawrence. “Mke wangu alizungumza na Dkt. McGregor na alijua papo hapo kuwa tumempata mtu sahihi.”T

Mnamo Mei 2024, katika Hospitali ya Andrews Memorial Limited mjini Kingston, Jamaika, Dkt. McGregor alifanya upasuaji wa kisasa wa kuondoa tezi dume (Radical Prostatectomy) kwa kutumia mkono wa roboti (Cobot) unaosaidia upasuaji wa laparoscopic wa kuokoa mishipa muhimu. Huu ni upasuaji wa usahihi wa hali ya juu usioingilia sana mwili, unaotumia mkono wa roboti unaodhibitiwa na daktari bingwa. Upasuaji huu huambatana na upotevu mdogo sana wa damu na makovu yasiyoonekana kwa urahisi.

“Siku iliyofuata nilikuwa nimesimama na kutembea bila maumivu makali,” alishiriki Lawrence. Ndani ya wiki chache, alikuwa amerudi kazini. Lawrence bado hana saratani, akiwa ameendelea kuwa na uwezo wa kujizuia haja na nguvu za kiume salama.

Hii ilikuwa hatua kubwa ya kitabibu, iliyowezekana kutokana na utaalamu wa upasuaji na teknolojia ya laparoscopic ya hali ya juu iliyopo Jamaika. Kinara wa mafanikio haya ni Dkt. McGregor na timu yake, ambao ujuzi na kujitolea kwao kunabadilisha huduma za matibabu ya saratani ya tezi dume kwa wagonjwa wa ndani na nje ya nchi.

Safari ya Dkt. McGregor ya kuwa mtaalamu pekee wa upasuaji wa laparoscopic wa saratani ya tezi dume nchini Jamaika ilianza katika Hospitali ya Mtakatifu Joseph mjini Kingston, Jamaika, ambako alizaliwa. Alipokuwa kijana, alisoma katika Shule ya Msingi ya Mona na Shule ya Sekondari ya Campion College. Baadaye alihamia Uingereza kusomea udaktari katika Chuo cha Tiba cha Mtakatifu Mary jijini London, ambako alipata shahada ya Sayansi (BSc), Shahada ya Tiba, na Shahada ya Upasuaji (MBBS).

Shauku yake ya utafiti ilimfanya apate Shahada ya Udaktari wa Tiba (MD) kutoka Chuo Kikuu cha London, ambayo ilihusisha utafiti katika Hospitali ya Mount Sinai, New York. Huko alichangia katika kazi ya mapinduzi kuhusu saratani ya tezi dume, akitengeneza mbinu ya kugundua seli moja ya saratani kati ya milioni ya seli za kawaida—mbinu ambayo baadaye ilichapishwa katika jarida la kimataifa la kisayansi.

Baada ya kukamilisha mafunzo ya jumla ya upasuaji, alipata hadhi ya kuwa Mwanachama wa Chuo cha Madaktari Bingwa wa Upasuaji wa Uingereza na Ireland (FRCS). Baadaye alikamilisha mafunzo ya juu ya Urolojia katika Chuo cha Imperial, London na kupata FRCS katika urolojia. Bado yupo kwenye orodha ya madaktari bingwa nchini Uingereza kama mshauri wa upasuaji wa mfumo wa mkojo. Baada ya miaka 20 akifanya kazi Uingereza, alikamilisha mafunzo ya miaka miwili na nusu nchini Australia, akiongeza ujuzi wake katika upasuaji wa laparoscopic wa tezi dume na figo, ikiwa ni pamoja na upasuaji wa mawe ya figo na upandikizaji. Dkt. McGregor pia amepata mafunzo ya kutumia roboti ya upasuaji ya Da Vinci barani Ulaya.

Kuanzisha Upasuaji wa Laparoscopic wa Saratani ya Tezi Dume Jamaika

Dkt. McGregor ndiye daktari wa upasuaji pekee anayefanya upasuaji wa saratani ya tezi dume kwa kutumia Cobot kwa njia ya laparoscopic nchini Jamaika, na hadi sasa, amefanya takriban kesi 200 za aina hiyo.

Alieleza kuwa upasuaji huu unahusisha kufanya matundu madogo matano badala ya kukata sehemu kubwa ya mwili, jambo linalosaidia kupunguza kwa kiasi kikubwa upotevu wa damu, maumivu, na muda wa kupona: “Katika upasuaji wa wazi, mtu anaweza kupoteza zaidi ya lita moja ya damu, lakini kwa laparoscopic, upotevu wa damu huwa ni takriban mililita 200, na wakati mwingine chini ya mililita 100 tu,” alisema McGregor.

“Kwa sababu hiyo, Mashahidi wengi wa Yehova huja kwangu.” Wengi wa wagonjwa wake hurudia kupata udhibiti kamili wa haja ndogo na kudumisha uwezo wa tendo la ndoa baada ya upasuaji. Ni asilimia moja hadi mbili tu ya madaktari wa mfumo wa mkojo duniani wanaofanya upasuaji wa laparoscopic wa saratani ya tezi dume.

Dkt. McGregor anampa heshima kubwa mlezi wake, Profesa Christopher Eden, ambaye ni mwanzilishi wa upasuaji wa saratani ya tezi dume kwa njia ya laparoscopic nchini Uingereza. Walipokutana nchini Australia, Dkt. McGregor alishiriki naye maono yake ya kuleta mbinu hii nchini Jamaika. Profesa Eden alikubali kuwa mlezi wake, na alisafiri kwenda Jamaika kila baada ya miezi mitatu hadi minne kwa kipindi cha miaka mitatu ili kumsaidia kuboresha ujuzi wake kupitia mafunzo ya kina ya kesi halisi.

“Alikuwa mmoja wa bora zaidi nchini Uingereza, na nilikuwa na bahati sana kwamba alichukua muda kunifundisha,” alisema Dkt. McGregor.

Alipowasili katika Hospitali ya Mkoa ya Cornwall, Dkt. McGregor alifanikiwa kukusanya zaidi ya Dola za Kimarekani 130,000 ili kununua vifaa muhimu kwa ajili ya upasuaji usio na uvamizi mkubwa. Alihudumu kama mkuu wa Idara ya Urolojia katika hospitali hiyo kwa zaidi ya miaka 10.

Kwa sasa ana ofisi katika Hospitali ya Andrews Memorial Limited, barabara ya Hope namba 27, Kingston, ambako anahudumu kama Mkuu wa Idara ya Urolojia, akiwa na dhamira ya kuanzisha kituo bora cha huduma za saratani ya tezi dume.

Mustakabali wa Upasuaji nchini Jamaika

Upasuaji wa laparoscopic unaosaidiwa na roboti sio tu chaguo jipya, bali ni mustakabali wa huduma za upasuaji nchini Jamaika. Ingawa gharama inaweza kuwa juu kidogo kuliko upasuaji wa kawaida, faida zake katika usahihi, muda wa kupona na matokeo kwa ujumla zinaifanya kuwa uwekezaji bora kwa afya ya muda mrefu.

Kazi ya Dkt. McGregor bado haijakamilika, lakini dhamira yake iko wazi: “Kuwafahamisha Wajamaika kwamba huduma za upasuaji wa kisasa zinapatikana hapa nyumbani.”

Makala asili ilichapishwa kwenye tovuti ya habari ya Divisheni ya Inter-Amerika. Jiunge na Chaneli ya ANN ya WhatsApp kwa sasisho za hivi punde za habari za Waadventista.